Madje dhe sot, 136 vjet pasi që Osmanlitë ia dorëzuan atë Austro-Hungarisë, Bosnje-Hercegovina shfaq shumë shenja të sundimit të saj katër shekullor: arkitekturën, ndonjë fjalë rastësore, etj. Por, ka dhe vende në Evropën jug-lindore, në Azinë perëndimore dhe në Afrikën veriore që ende ndajnë atë që në thelb është kafe 
turke. Bosnje-Hercegovina është një nga ato vende ku ta quash kafenë sipas personit nuk është vetëm çështje e krenarisë kombëtare, por edhe çështje e dallimit.
Duke dashur një shije shtëpie, miku im dhe një vendas turk, Elif Burgaz, porositi një kafe turke te Nanina Kuhinja, një restorant në 
Bashçarshi, lagja turke e Sarajevës. Personi ulur pranë nesh, Nadir Spahiç, ndërhyri shpejt, më një ton mbrojtës: “Kafja boshnjake nuk është turke”. Dallimi, tha ai, qëndron në procesin.
Të dyja nisin me kokrrat e pjekura të kafesë, të cilat thërrmohen në pluhur të imët dhe zihen në një xhezve. Por, 
turqit i shtojnë edhe sheqer ujit të ftohët para se ta vendosin në zjarr. Kur të përgatitësh një kafe boshnjake, uji i ftohët vendoset vetëm në zjarr.
Pasi të vlojë, një sasi e vogël le ujit lihet anash. Kafja pastaj i shtohet xhezves dhe vihet prapë në zjarr për disa sekonda, duke e lënë lëngun të vlojë prapë, të ngrihet në pikën e derdhjes dhe të krijojë një shkumë të trashë. Ky proces mund të përsëritet disa herë, pastaj i shtohet uji i cili lihet anash.
Entuziastëve më të mëdhenj të kafesë këto mund t’u duken dallime të vogla. Por, t’i shtosh ujë të nxehtë në fund, krijon një shkumë më të trashë, dhe shtimi i kafesë më vonë në proces shpesh krijon një shijë më të fortë në një kafe tashmë të fortë.
Për mua kafja boshnjake kishte një shije të padallueshme nga ajo turke, dmth ishte e fortë, e hidhët dhe e trashë si balta. Për turistët si puna ime, një mënyrë më e lehtë për të dalluar mes këtyre dyjave mund të jetë sasia e shërbyer. “Në Turqi, xhezvja i takon kuzhinës, jo tavolinës”, tha Burgaz. Kafja turke shërbehet në një filxhan të vogël; kafja boshnjake shërbehet në një xhezve të plotë (që mban tre filxhanë me kafe) në një tabak të metaltë, me një gotë uji të filxhanit, një enë plot me sheqer dhe një rahat llokum, një ëmbëlsirë boshnjake të cilën të huajt e quajnë ëmbëlsirë turke.
Kur të jesh gati për kafenë tënde, së pari pi një gllënjkë ujë, pastaj nxirr me lugë një shtresë të shkumës nga maja, pastaj derdh kafenë nga xhezvja para se të shtosh shkumën në gotë (fundja, kafja pa shkumë s’është hiç kafe boshnjake). Nëse do sheqer, mos e hedh në pije, por merr një kafshatë nga kubet e sheqerit dhe vendose nën gjuhë për t’u shkrirë gjatë pirjes.
Ka dy përparësi në kafen që shërbehet me xhezve. Së pari, sasia e trashë që mbetet në fund të kafesë së pafiltruar, mbetet në xhezve e jo në gotën tënde, duke e ulur shansin që një pirës amator të përfundojë me gojën plot rërë.
Së dyti, xhezvet e bakrit e mbajnë kafenë të nxehtë për një kohë të gjatë, dhe kjo është e rëndësishme sepse, ndërsa një filxhan me kafe boshnjake mund të jetë më e vogël se ç’je mësuar të shohësh zakonisht, sigurisht që është më e fortë. Veç kësaj, boshnjakët rrinë me orë të tëra me një filxhan kafe duke bërë muhabet./bbc
